Anayasa Hukukçusu Prof. Dr. İbrahim Kaboğlu, iktidarın Anayasa Mahkemesinin Can Atalay kararı karşısındaki tavrını kıymetlendirdi. Kaboğlu, “İstanbul Barosu bu anayasal yıkım karşısında sessiz kalamaz. İstanbul Barosu hukuku, Anayasa’yı sahiplenebilmeli ve savunmalı” dedi.
Yeni isimli yıl, 2 Eylül’de Yargıtay’da düzenlenecek merasimle başlayacak. Gözlerin çevrili olduğu yargı yeni isimli yılda çok konuşulacağa benziyor. Değişim için Avukatlar Kümesinin yaptığı davetin akabinde Anayasa Hukukçusu Prof. Dr. İbrahim Kaboğlu, İstanbul Barosu başkanlığına aday olduğunu duyurdu. Kaboğlu ile, Türkiye’nin en büyük barosuna adaylığının yanı sıra tutuklu TİP Hatay Milletvekili Can Atalay’ın durumunu ve iktidarın ‘yeni anayasa’ telaffuzunu evrensel’den Şerif Karataş’a kıymetlendirdi.
konuştuk. Atalay’ın tutukluluğunun anayasal bir sorun olduğuna vurgu yapan Kaboğlu, toplumun sahiplenmesi gerektiğine işaret etti. Adaylığını “İstanbul Barosu bu anayasal yıkım karşısında sessiz kalamaz. İstanbul Barosu hukuku, Anayasa’yı sahiplenebilmeli ve savunmalı” diye açıkladı.
CHP’nin 10 Eylül’de Meclis’i Can Atalay için tekrar inanılmaz toplantıya çağıracak. Kaboğlu, ile Karataş’ın söyleşisi kısaca şöyle:
“AKP-MHP cephesinden gelen itirazları geçerek soralım, evvelki oturumda uygulanmayan AYM kararına 10 Eylül’de uyulacağına dair bir emare var mı?”
– 27 Ekim 2023’te Resmi Gazete’de yayımlanan AYM kararından ağustos sonuna kadar geçen 10 aylık periyot dünya anayasa hukuku ve anayasa yargısı tarihinde rastlanılması muhtemel olmayan olaylar zincirini getirdi. Bunda üç değerli halka var. Birinci halkada isimli yargı, ‘Ben AYM kararına uymuyorum’ dedi. İkincisi, ‘Bu kararı verenlere karşı hata duyurusunda da bulunuyorum’ dedi. Üçüncüsü ise, bunları yapan Yargıtay 3. Ceza Dairesi liderinin yargıtay başsavcılığına atanması. Mahkeme kararına uyumamak ve kabahat duyurusunda bulunmak ödüllendirildi.
Bu üç basamaklı halkada, devletin temel fonksiyonlarına denk düşen üç organ da devrede. Yargı ‘Ben uymuyorum’ dedi, yasama ‘Ben de Anayasa Mahkemesi kararını uygulamıyorum’ dedi. Yargının hukuken doğmamış kararını, Meclise okuttu. Yürütme ‘Ben o kişiyi başsavcılığa atıyorum’ dedi. Böylelikle cumhuriyetin üç organı, ‘Anayasa’ya muhalif kolektif işlemler’ dizisi yaratmış oldu!
Bu Anayasa dışı durum, Türkiye’nin Osmanlı devleti dahil olmak üzere bugüne kadar katettiği birikimle taban tabana zıt. Bu türlü bir uygulamaya Avrupa’da katiyetle şahit olunamayacağı üzere, bir Asya Güney Amerika yahut Afrika devletinde de rastlanılması kolay değil. Böylelikle son 10 ay şöyle özetlenebilir: Anayasal sistemi ilga teşebbüsü.
Can Atalay bahisle ilgili yaptığı açıklamada, 10 Eylül’deki toplantının bir fırsat sunduğunu belirtmekle birlikte, bir müddettir sorulan soruları da dillendirdi: Can Atalay’ın hür bırakılması olayı kapandı mı, yoksa Meclisi de içine alarak daha devasa bir boyuta mı taşındı?
Evet, Can Atalay haklı. Burada sorun, anayasal sisteme sahip çıkma sorunu. Türkiye Cumhuriyeti yurttaşlarını bağlayan, onların barış içerisinde birlikte ömür sürmelerini sağlayan tek ortak norm anayasadır. Bunu daima vurgulamak, bu anayasa dışılığı kanıksamamak gerekir. 10 Eylül’e giden yolda bilgi kirliliklerini daima teşhir etmemiz gerekiyor.
Burada şu ayrıma dikkat çekmek siyasal ahlak ve etik prensipleri bakımından kıymetli. 2017 değişikliği, demokratik hukuk devletini zedeleyici düzenlemeler öngördüğü için otoriter bir anayasal kurgu
AYM, AİHM kararları tanınmıyor. Can Atalay nasıl tahliye olacak?
AYM’nin iptal kararına rağmen AKP-MHP o periyot ikinci kere yasa çıkardı. Can Atalay kararına uymamakla, Anayasa Mahkemesinin Ahlat iptal kararına uymamak ortasında nitelik farkı yok. Artık Malazgirt’e gidiliyor, bininci yıl üzere hamasi telaffuzlar… Cumhuriyetin yüzüncü yılı yok ortalıkta. Anayasal sistem zıtlığı bir vekilin mahpus tutulmasıyla sonlu değil, Türkiye’nin yağmalanması sürecini kapsamını alan bir yıkım sürecidir.
AYM kararlarının tanınmadığı, üstüne kapatılmasının talep edildiği süreç devam ederken iktidar cephesinden her fırsatta yeni anayasa açıklamaları geliyor. Anayasızlaştırma, yargı darbesi olarak isimlendirilen süreç derinleşirken, AKP-MHP blokunun yeni anayasa ısrarının altında ne yatıyor, nasıl bir anayasa tahayyül ediliyor?
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi kullanımı bir bilgi kirliliğidir. Sivil anayasa kullanımı bir bilgi kirliliğidir. Öncelikle bilgi kirliliğini aşmamız gerekiyor. Anayasal dezenformasyon, resmen yanlış anayasal bilgi yayılması kelam konusu. İki, yürürlükteki Anayasa’ya hürmet göstermiyorsunuz. Üç, anayasal gayesi koymuyorsunuz. Şayet “Meclise evvel sorumlu bir hükümet ihdas edeceğiz” diyorsanız o vakit gelin oturalım. Anayasal bilgi kirliliğini kaldıralım, yürürlükteki Anayasa’ya hürmet gösterelim. Anayasa değişikliği ile özü prestijiyle demokratik bir idare öngörelim. Hükümetsiz Türkiye yönetilemez.
Eğer bunları tartışamıyorsak, kelamda, uydurma ve yalancı anayasacılık sürecindeyiz demektir. Yurttaşlar, bunun farkında olmalı.
“Cumhurbaşkanı Erdoğan geçtiğimiz günlerde Maraş Barosu Başkanı Muhammet Burak Gül’ü AKP Maraş vilayet başkanlığına atadı. Yargının siyasallaşmasının örneklerinden biri olarak kayıtlara geçen bu atamada bu eşiğin de atlanmasını nasıl değerlendirirsiniz?”
Bu parti başkanlığı yoluyla devlet başkanlığı ve yürütme ismini verdiğim bu yolla kişi-parti-devlet birleşmesinin savunmaya hakikat genişletilmesi iradesidir. 2017 değişikliğinde Anayasa’da öngörülmediği halde Cumhurbaşkanı parti lideri oldu ve Hakimler ve Savcılar Kurulu yürütmenin güdümüne konuldu; yargı bağımlı ve güdümlü hale getirildi. Artık savunma da karar altına alınmak isteniyor. Savunmanın özellikleri hem savı hem kararı etkiler. 2020’de savunma kurumu barolara “Eğer benim siyasal partim doğrultusunda çoğunluk çıkmazsa, ben böleceğim seni” dedi. O operasyon kendi açısından başarılı oldu ancak maksatlarına ulaşamadılar. Mecliste kurulda yaptığım konuşmalar, genel konseydeki konuşmalar, Anayasa Mahkemesi müracaat sırasında öne sürdüğüm görüşler, baroların birleşmesi gereğini hukuk devleti açısından açıkça ortaya koyuyor.
Baro başkanının parti başkanlığına atanması ise, mahkemelerin bağımsızlığını ve tarafsızlığını zedeleyeceği erkler ayrılığı açısından kabul edilemez. Başkanı seçen avukatların iradesine alışılmamış olduğu için demokratik devlet prensibi açısından da sakıncalıdır.”