Pazartesi akşamı bana Türkiye Cumhuriyet vatandaşı olma gururu veren bir sanatçı ile tanıştım.
Onun dört yapıtını dakikalarca seyretme imkanına sahip oldum.
Akbank kusursuz bir karar almış.
Sabancı Center’in ana binasının girişine, yani Akbank’ın genel merkezine yerleştirmek üzere dünyaca ünlü dijital sanatkarımız Refik Anadol’dan devasa bir eser yapmasını istemiş.
Bankanın Yönetim Kurulu Lideri Suzan Sabancı Türkiye ve dünyada sanat olaylarını en âlâ takip eden iş insanlarımızdan biri.
Pazartesi akşamı işte o yapıtın açılışı için düzenlenen merasim ve geceydi katıldığım.
Akbank arşivi gerçek üstü bir enstalasyona dönüşmüş
Refik Anadol bir değil, dört farklı eser yaratmış o 220 metrekare ekran için.
Birincisi Akbank arşivleri.
Bankanın bütün arşivlerindeki fotoğraflar, bilgiler taranmış ve oradan dijital bir canlı tablo yaratılmış.
Ama bu o denli fotoğrafları olduğu üzere ekrana aktarmak değil.
Oradan gerçeküstü bir enstalasyon oluşturulmuş.
Her Pixel’in o arşive ilişkin bir bilgiyi simgelediği bir sanat bu.
Akbank Genel Müdürü Kaan Gür, bunun “Türkiye’nin birinci kalıcı yapay zekâ sanat eseri” olduğunu söyledi.
220 metrekare dijital ekran dünyada üçüncü büyük kalıcı eser
Törende Refik Anadol’la yapıtın teknik yanlarını konuştum.
220 metrekare devasa bir ekran.
Üzerinde 60 milyon pikselden fazla data yüklü.
Bu haliyle Refik Anadol’un dünyadaki en büyük üçüncü kalıcı yapıtı olmuş.
MOMA’daki ekran bundan küçükmüş.
Ama Las Vegas’daki 360 derece global ekranın kapladığı alan bundan büyükmüş.
Türkiye’de bir eşi var mıdır, bilmiyorum.
İstanbul Havalimanı’nda Louis Vuitton reklamlarınınkiydi bugüne kadar gördüğüm en büyüğü.
|
Ekran Çinli Absen’den, çipler Tayvan’dan Ekran Çin’de Absen isimli şirket tarafından yapılmış. Anadol bunun için Çin’e gidip şahsen başında durmuş. Kullanılan çipler Tayvan’dan tabiatıyla. Milyonlarca Pikselden oluşan bir ekran bu kısaca. Kafam teknolojiye çok yatkın lakin sistemin imce özelliklerini tam anlayamıyorum. Bilidğim tek şey, Refik Anadol’un bu teknolojiden yararlanarak, bütün dünyada hayranlıkla izlenen bir “mega sanat” tipi yaratmış olması. Bunu bir Türk sanatkarı yarattığı için çok da gurur duyuyorum. İlk fırsatta Los Angeles’de kurdukları dünyanın birinci yapay zekâ müzesini gezmeye gideceğim. 10 farklı lisan konuşan global bir takım çalıştı 60 milyon piksellik bir datayı sanat yapıtına çevirmek çok güç bir iş. Bunun için Refik Anadol’un Los Angeles’taki atölyesinde 10 farklı lisan konuşan geniş bir grup çalışıyor. Programcısı, data işlemcisi, teknik eleman olarak çok taraflı bir çalışma bu. O nedenle ben “mega sanat eseri” diyorum. |
Ertuğrul Özkök, Suzan Sabacı, Refik Anadol
Karaciğer hücresinden çıkan sanat yapıtının öyküsünü öğrendim
Törenden sonra çok merak ettiğim bir mevzuyu kendisine sordum.
Üç yıl evvel Harvard Üniversitesi’ndeki Sabri Ülker merkezinde ziyaret ettiğimde Prof. Gökhan Hotamışlıgil ekibiyle birlikte bir karaciğer hücresini nasıl fotoğrafladıklarını anlatmıştı.
Dünyada birinci defa başarılan bir şeydi.
İşte o çekilen hücre fotoğrafından muazzam bir sanat yapıtı çıkmıştı.
Bunu da Refik Anadol yapmıştı.
İşte onun kıssasını Refik Anadol’a sordum.
“O hücrenin fotoğrafının esrarını çözmemiz 6 ay aldı”
Hücrenin kıssasını onun ağzından aktarıyorum:
“Bir gün Gökhan Hoca aradı.
‘Elimizde bu türlü bir fotoğraf var’ dedi ve nasıl çektiklerini anlattı.
‘Belki bundan bir dijital eser çıkarabilirsin’ dedi.
Sonra bize çekilen hücre fotoğrafının disketlerini gönderdi.
Tabii çok büyük bir veri vardı.
Onlarca büyük disket geldi.
Oturup bunları açmaya çalıştım.
Öylesine kompleks bir süreçti ki 6 ayımızı aldı.
Ama sonunda bizleri de şaşırtan bir şey çıktı ortaya.”
Gerçekten çok etkileyici bir şey.
Bir hücrenin içine girip, sanat yapıtı olarak dolaşabiliyorsunuz.
YouTube’da ver fakat bir gün çok büyük ekranda ve yüksek çözünürlüklü biçimde seyretmeyi istiyorum.
Söz verdi gösterecek bana.
Sakıp Sabancı ve Erol Sabancı’yı sanat yapıtı olarak görmek
İkinci eser ise “Akbank Hatıraları” ismini taşıyor.
İşte bu yapıtta bankaya ilişkin daha somut manzaraları görüyoruz.
Ama o imajlar de tekrar “pikselerin” içinden geçerek yavaş yavaş somutlaşıyor.
Mesela Sakıp Sabancı ve Erol Sabancı’yı Refik Anadol’un dijital gözüyle görüyorsunuz.
Sakıp Ağa’yı ve sempatik hallerini özlemişim.
Refik Anadol’un yapay zekâ data heykelleri
Dijital sanatın heykel yapıtları de var.
Ama bunlar bildiğimiz heykeller değil bunlar.
Anadol “Yapay Zekâ Data Heykel” isimli bir çalışmaya girişmiş.
Bunun “Rüzgâr” isimli kısmı Akbank projesinin üçüncü modülü olmuş.
Dördüncü eser ise “Mercan Rüyaları” ismini taşıyor.
Daha tanıdık bir Refik Anadol data bu.
Deniz altının renkli dünyasından oluşan olağanüstü bir gösteriyi izliyorsunuz.
Resimlerin önünüzde harikulâde bir koreografi ile dijital transformasyona uğraması nitekim çok etkileyici.
Bu dört eser bankanın girişinde daima sergilenecek.
Eminim hem binaya hem Akbank’a paha kacak bir eser olmuş bu.
Davet İstanbul iş ve sanat dünyasının dönem açılışıydı
Eserle ilgili bu bilgilerden sonra size biraz da geceyi anlatayım.
Çünkü anlatacak çok şey vardı.
Bu davet bir manada İstanbul iş ve sanat dünyasında “sezon açılışıydı.”
Kurucu babalar artık davetlerde yok
İstanbul davetleri artık yaş gurubu değişimi geçiriyor.
Akbank davetiydi lakin “kurucu babalardan” hiçbiri yoktu.
Bir vakitlerin en yüklü dörtlüsü Rahmi Koç, Sakıp Sabancı, Aydın Doğan, Ayhan Şahenk’ti.
İkisi artık hayatta değil.
Rahmi Bey ve Aydın Bey ise yoktu.
İş dünyasından kim vardı, kimler yoktu?
Buna karşılık iş dünyasından şu isimlerle karşılaştım: Faruk Süren, Ömer Dinçkök, Sedat Aloğlu, Serdar Bilgili, Mustafa Taviloğlu, Doğan Holding CEO’su Çağlar Göğüş, Kavaklıdere Şarapları Yönetim Kurulu Lideri Ali Başman, Hüsnü Akhan, İzzet Garih, Cem Hakko, Nesrin Ehmet Esirgen, Özcan Tahincioğlu, Cenk Alper, Mehmet Habbab, Can Ünlü, Sunset’in sahibi Barış Tansever, Lucca’nın sahibi Cem Mirap.
Yeni iktisattan ise Trendyol CEO’su Çağlayan Çetin vardı.
Sadece dijital müzik dinleyen ünlü Türk zengini
Ömer Dinçkök’le hayli sohbet ettik.
Çünkü müzik konusunda beni şaşırtan bir merakı var.
Dijital ve house müzik meraklısı.
Hatta o müziklerden öteki hiçbir şey dinlemediğini söylüyor.
Eve bir müzik sistemi kurmuş ve dijital alemde yaşıyormuş.
Ayşegül Dinçkök ise su altı fotoğrafçısı.
Geçenlerde Taviloğlu koleksiyonu standında bir yapıtını görmüştüm. Onu konuştuk.
İktidar medyası Erdoğan’sız davetlere hiç gitmez mi?
Medya dünyasından fazla şahsa rastlamadım.
Number 1 FM kümesinin sahibi Ali Karacan, Oksijen gazetesinin sahibi Zafer Mutlu, İktisat gazetesi yazarı Vahap Munyar, bağımsız dijital medyadan Şelale Kadak, sanat muharriri Elif Soyseven görebildiklerim ortasındaydı.
İktidar medyasına gelince…
O kanattaki yeni kuşak gazetecileri tanımadığım için kimse var mıydı bilmiyorum.
Hürriyet’ten Sedat Ergin davetliymiş ancak o gece televizyon programı olduğu için katılamamış.
Demek ki davet ediliyorlar.
Cumhurbaşkanı Erdoğan olmadığı vakit etrafta pek görünmüyorlar nedense.
Hayatın yalnızca siyasetten ibaret olmadığını bir gün onların da anlayacağını umarım.
Milliyet’ten Güneri Cıvaoğlu’nu bu davetlerde kesinlikle görürdük.
Gece boyunca Güneri Bey’i andık.
Yeri kolay kolay doldurulamayacak gibi…
Serenay Sarıkaya’yı bugüne kadar hiç bu kadar hoş görmemiştim
Benim için gecenin beğenilen sürprizlerinden biri Serenay Sarıkaya’yı görmek oldu.
Yanılmıyorsam onu son kere Şiddetli Performans Sanatları Merkezi’nde Alice müzikalinde seyretmiştim.
Oyundan sonra kuliste sohbet etmiştik.
Her vakit ilgiyle izlediğim bir oyuncu.
Önceki akşam salona o denli bir ışıkla girdi ki…
Eminim benim üzere çok sayıda insan etkilenmiştir.
Üzerinde siyah kısa bir elbise vardı.
Kilosu, fitliği fevkaladeydi.
Onu bugüne kadar hiç bu kadar hoş görmemiştim diyebilirim.
Gülse Birsel’den son haberler: Tiyatro oyununu bitirmek üzere
Davetlerde Gülse Birsel’le sık sık karşılaşıyoruz.
Önceki akşam beni görünce, “Oo! Özkök’süz bir davet olur mu hiç” diye takıldı.
İtiraf edeyim Gülse Birsel’i her gördüğümde memnun oluyorum.
Cem Yılmaz üzere onun da yaptığı her şeyi beğenerek izliyor, okuyorum.
Enerjisine, ışığına, zekâsına hayranım.
Bu kere daha sade bir kıyafetle gelmişti.
Yüzünde çok az makyaj vardı ve şunu söyleyeyim.
Gülse makyajsız da çok hoş bir kadın…
Yaptığı işlerdeki muvaffakiyet duygusu eminim onu daha da güzelleştiriyor.
Şu sıralar bir tiyatro oyunu yazıyormuş.
Kasım ayında bitecekmiş.
Müzikli bir oyun olacakmış ancak müzikal değilmiş.
Öyle büyük değil daha küçük tiyatro salonları için bir oyun yazıyormuş.
Merakla bekliyorum.
|
Crem De La Creme Londra’daki İKSV gecesine hazırlanıyor Gecede bir de haber aldım. İstanbul Creme de la Creme, önümüzdeki günlerde İstanbul Kültür ve Sanat Vakfı’nın Londra’da düzenleyeceği bir geceye fokuslanmış durumdaymış. Davette Erol Evgin sahne alacakmış. İyi seçim. Buna sevindim ancak biraz da şaşırdım. Demek ki İKSV klasik ve cazdan sonra daha tanınan müziklere de iniyor. Londra gecesinde daima bir ağızdan “Seni düşündüm bu akşam yine…” diye başlayan “Hani ıssız bir yoldan geçerken, hani bir müzik söyler içinden… İşte o denli bir şey” nakaratlarını dinlemek beğenilen olacak herhalde… Güzel bir şey… Aklıma getirdikleri için dün bol bol Erol Evgin dinlerim. Gerçekten çok güzel geldi bana… Autoban binanın girişinde şahane bir yer yaratmış Refik Anadol’un dijital yapıtının açılışından sonra eğlenceli bir gece başladı. Sabancı Merkezi’nin giriş katı çok hoş düzenlenmiş. Autoban Mimarlık yapmış. Harika bir yer ve hava yaratmışlar. Böyle daveteler için mükemmel bir müzik üçlüsü dinledik Gecenin geri kalanında olağanüstü bir üçlü müzik yaptı. Bu müzik benim için gecenin en hoş sürprizlerinden biriydi. Çünkü “Epik Şov” isimli bir ikili yaptı müziği. Bir DJ (Bartuğ Sayılı) ve trompet çalarak müzik söyleyen Merih Ermakastar’dan oluşan ikili hepimizi eğlendiren kusursuz bir müzik yaptı. O da şahaneydi. Bildiğimiz Türk pop müziklerini çok hoş çaldılar. Bence bu türlü davetler için çok güzel bir müzik bu. Galiba Türk-Amerikan Dernekleri’nin bu ay sonunda New York galasına da davet edilmişler. Refik Anadol’un eşine hürmeti beni çok etkiliyor Salona birinci ayak basışımda kırmızı halı üzerinde Refik Anadol ile birlikte fotoğraf çektirdiğimiz andan itibaren bir şeyi çabucak fark ediyorsunuz. Refik Anadol birlikte çalıştığı eşi Efsun Erkılıç’a karşı insanı çok etkileyen bir hürmet içinde. Eşi genç kızlık soyadını kullanıyor. Bunu daha evvel Ayşe Arman’a verdiği mülakatta hissetmiştim lakin evvelki akşam şahsen şahit oldum. İkisi de mütevazı, sempatik, saygılı beşerler. Bu ortada bir şeyi okudum. Efsun Erkılıç’ın annesi Yasemin Boran’mış… Yasemin Boran Hürriyet’in astrolog yazarıydı. Benim dönemimde başlamıştı. |